Heb je vuurvliegjes al geobserveerd? Ken je ze, deze kleine insecten die een mooi groen licht uitstralen als het donker wordt? Vuurvliegen maken licht dankzij een chemische reactie in hun buik. En wij, wij gaan een hangend mobiel maken dat in het donker licht geeft dankzij een ander fenomeen, fosforescentie.
Je hebt nodig:
- Fosforescerende verf
- Een penseel
- Een penseel
- Kerstballen uit doorzichtig plastiek (7-8)
- Wit naaigaar
- Afwasmiddel
Vanaf 6 jaar
Moeilijkheidsgraad : gemakkelijk
Laten we experimenteren
Kies een mooie tak. Wij hebben een tak van een krulhazelaar gekozen.
Verzamel het nodige materiaal om vuurvliegjes met fosforescerende verf te maken.
Verf met het penseel kleine stipjes verf op de binnenkant van de plastic kerstballetjes.
Breng kleine stipjes verf aan op de binnenkant van alle balletjes.
Bind met het naaigaar de ballen vast en zorg ervoor dat ze niet te dicht bij elkaar liggen en bevestig het andere uiteinde van de draad aan de boomtak. Let op dat je een stevige knoop maakt.
Bevestig jouw mobiel aan een dakraam of in jouw tuin. En laat het zo in het daglicht hangen.
Sluit de gordijn of wacht tot de avond valt om de magie te zien gebeuren.
Begrijp het experiment
Het gloeit in het donker en dat, zonder elektriciteit
Met dit experiment heb je waargenomen dat jouw balletjes licht uitstralen in het donker. Ze zijn echter niet op het elektrische circuit van het huis aangesloten. Er is ook geen elektriciteitskabel. Je hebt ze niet op voorhand opgewarmd. Dus waar komt de energie vandaan die voor dit licht zorgt? Verbazingwekkend, is het niet?
Fosforescentie
In het algemeen geldt dat wanneer een voorwerp licht absorbeert, het dit onmiddellijk weer vrijlaat. Dit wordt fotoluminescentie genoemd. Je weet dat materie is opgebouwd uit elementen die “atomen” worden genoemd. En in de atomen bevinden zich elektronen die rond de kern draaien. Onder invloed van licht worden deze elektronen “opgewekt”. Ze geven deze overtollige energie af door onmiddellijk licht uit te zenden.
Sommige objecten zijn echter trager om zicht te “kalmeren”. Het is alsof de elektronen hun energie langer vasthouden. Ze laten het dan geleidelijk vrij in de vorm van licht. Daardoor blijft het voorwerp gloeien, zelfs als het donker is. Dit wordt fosforescentie genoemd. De verf die je gebruikt hebt is een fosforescerende verf. Door je stipjes te verven en je mobiel in het licht te laten staan, heb je ze de kracht gegeven om in het donker te gloeien.
Gloeit het een lange tijd?
Moderne verf laat gedurende 14 uur licht vrij. Zo kun je geweldige nachtlampjes voor je kamer maken. Deze verf is gemaakt van strontium aluminate, waardoor de verf 10 keer helderder en 10 keer langer gloeien dan zinksulfide, een stof die vóór 1990 werd gebruikt. De stof die je gebruikt hebt blijft zelfs meer dan 10 jaar actief, waardoor je een duurzaam mobiel gemaakt hebt.
Wist je dat?
Vuurvliegjes zijn niet fosforescerend!
Vuurvliegjes zijn niet fosforescerend, en ze dragen ook geen zaklamp bij zich. Als ze in het donker gloeien, is dat dankzij een chemische reactie waarbij licht vrijkomt. Dit wordt bioluminescentie genoemd, een ander mechanisme dan fosforescentie, aangezien het licht hier het resultaat is van een chemische reactie.
In werkelijkheid heeft de vuurvlieg een orgaan dat licht produceert. De zuurstof in de lucht die hij opvangt, reageert met de chemische stofjes in zijn buik. In tegenstelling tot een gloeilamp wordt de vuurvlieg niet warm wanneer hij schijnt, en hij bepaalt zelf wanneer hij licht uitstraalt.
Uitdaging
Laat, als het mogelijk is, jouw mobiel een hele dag in het donker hangen. Wat merk je?