Zeestromingen zijn natuurlijke fenomenen, die essentieel zijn voor het overleven van mariene ecosystemen. Waarom? Omdat deze stromingen het mogelijk maken om zowel de temperatuur van de oceanen en zeeën aan te passen, de klimaten van de continenten te bepalen, als voedingsstoffen bij flora en fauna te verspreiden,
Maar hoe zien ze er precies uit? Met dit experiment kan je ze zelf zien.
Je hebt nodig:
- Een grote doorzichtige glazen container (aquarium, vaas, ovenschotel)
- Rode en blauwe voedingskleurstoffen
- Een klein glazen fles
- Een beetje water
Vanaf 6 jaar
Moeilijkheidsgraad : gemakkelijk
Deze proef vereist de hulp van een volwassene
Laten we experimenteren
Allereerst, maak blauwe ijsblokjes. Verdun hiervoor blauwe voedingskleurstof in water en bevries het in een ijsblokjesvorm in de koelkast.
Zodra de ijsblokjes bevroren zijn, mag je de container volledig met water op kamertemperatuur vullen.
Voeg water en rode voedingskleurstof toe in de kleine glazen fles. Vraag vervolgens aan een volwassene om je bereiding enkele seconden in de microgolf te verwarmen.
Vul de container volledig met kraanwater.
Nu wordt het echt leuk, want je gaat een koude zeestroming en een warme zeestroming maken. Sta klaar, want je gaat heel snel moeten zijn.
Dompel het flesje met de rode vloeistof op de bodem van de container en zorg ervoor dat je het gat met je vinger afsluit. Voeg heel snel een groot blauw ijsblokje aan de oppervlakte van het water toe.
Begrijp het experiment
Twee stromingen in éénzelfde container.
Je hebt gezien dat de rode vloeistof, die het warme water voorstelt, onmiddellijk naar de oppervlakte stijgt. Terwijl de blauwe wolk van het ijsblokje onmiddellijk naar de bodem van de container zinkt.
Je ziet eigenlijk twee stromingen. Een warme waterstroming die opstijgt en op de oppervlakte beweegt. En een koude waterstroming, die op de bodem van de container blijft.
Waarom mengen de kleuren zich niet onmiddellijk?
Warm water is eigenlijk minder dicht. Dat wil zeggen dat er meer plaats is tussen de watermoleculen. Daarom is warm water lichter en stijgt ze naar de oppervlakte.
Koud water, daarentegen, is veel dichter. De watermoleculen zitten dichter bij elkaar. Dat betekent dat het water zwaarder is. En daarom “zinkt” het naar de bodem van de container.
Er is beweging in het water. Waarom beweegt het water?
Je hebt zojuist twee rivieren van verschillende temperaturen gevormd. De “warme” rivier, die aan de oppervlakte blijft. En de “koude” rivier, die op de bodem blijft. Met andere woorden, twee “zee” stromingen.
Maar hier blijft het niet bij. Dankzij de kleuren kan je zien dat er beweging in je container is. Het is alsof er zich langzaam een lus vormt.
Als water zich van de ene plaats naar de andere beweegt, laat het een ruimte achter zich. Die ruimte wordt opgevuld met water uit een andere plaats in de container. Als je van bovenaf bekijkt wat er gebeurt, zie je de beweging van het water. Deze beweging van het water wordt convectie genoemd. Dit is hetzelfde verschijnsel dat zich in de zeeën en oceanen voordoet.
Hoe ontstaan zeestromingen?
Deze stromingen ontstaan dus wanneer de temperaturen niet overal gelijk zijn. De oppervlakte van de oceanen neemt zonne-energie op, maar afhankelijk van waar men zich op de aardbol bevindt, wordt deze energie in verschillende mate opgenomen. In het noorden, in Antarctica, is het erg koud. De temperatuur is niet dezelfde als in de tropen, waar het veel warmer is.
Het koude water van de Noordpool stroomt langs de bodem naar de warmere gebieden. Het warmt geleidelijk op en stijgt dan naar de oppervlakte. Deze beweging zorgt ervoor dat het warme water aan de oppervlakte, die uit de warmere gebieden komt, naar het noorden stroomt en afkoelt. Dit veroorzaakt enorme stromingen.
Wist je dat?
Sommige stromingen doen er meer dan duizend jaar over om hun stroomkring te voltooien.
