Wat voor weer het ook is, het is mogelijk om in een oogwenk “nepsneeuw” te maken. Met een luier en water, is het gedaan. Je kunt het zelf maken, zonder vriezer, maar met de hulp van de wetenschap.
Je hebt nodig:
- 2 tot 3 luiers
- 150 ml water
- Een grote kom
- Een helder glas
- Een schaar
- Een soeplepel
Vanaf 5 jaar
Moeilijkheidsgraad : gemakkelijk
Deze proef vereist de hulp van een volwassene
Laten we experimenteren
Knip met de schaar de luier uit. Zorg ervoor dat het werkoppervlak droog is.
Verwijder de wattenbolletjes uit de luier en leg ze opzij.
Trek de beschermfolie uit de luier zodat er een wit poeder vrijkomt. Die moet je er met je vingers uittrekken.
Verzamel dit poeder in een schaal of bord.
Doe twee eetlepels wit poeder in een helder glas.
Voeg in één keer 150 ml kraanwater toe.
En observeer wat er gebeurt.
Binnen enkele seconden heeft zich sneeuw gevormd in je glas. Maar is het wel sneeuw?
Begrijp het experiment
Kunstsneeuw, microscopisch kleine sponzen
Met een luier en water heb je in enkele seconden kunstsneeuw gemaakt zonder gebruik te maken van een vriezer. Deze nepsneeuw heeft niets te maken met vorst, ijsblokjes of ijskristallen. Nog gekker, het water verdween zonder te bevriezen. Maar waar is het gebleven?
Het poeder dat je verzamelde in de watten is speciaal. Als je op schaal van de atomen kon kijken, zou je zien dat deze witte stofkorrels microscopisch kleine sponzen zijn. Net als badsponsjes kunnen ze enorme hoeveelheden water absorberen. Daarom worden ze in luiers gebruikt om urine van baby’s te absorberen.
Deze miniatuursponsjes zijn gemaakt van reusachtige moleculen, polymeren genaamd. Je kunt ze je voorstellen als grote gekookte spaghetti. In dit experiment heet het polymeer “natriumpolyacrylaat” en je zult het doel ervan begrijpen.
Waarom lost het niet op in water zoals zout?
Net als sponzen zwelt het poeder op, maar lost het niet op. De grote polymeerketens zijn met knopen aan elkaar verbonden. Dus als je water toevoegt, zwelt het witte poeder op en houdt het vast. Best slim, hè?
Het verspreidt zich: het principe van osmose.
Als het zo opzwelt, komt dat door het fenomeen osmose. Wat is dat?
Mini sponzen zijn gemaakt van polymeren maar bevatten ook zout. Wat natrium in het bijzonder. Dit natrium komt vast te zitten in de sponzen. Het is verantwoordelijk voor de zwelling.
In feite is kraanwater zacht water. Het bevat bijna geen natrium. Er is dus een verschil in natriumconcentratie tussen het water dat je toevoegt en wat er in de minisponsjes zit. De natuur houdt niet van onevenwichtigheden. Als gevolg daarvan zullen de deeltjes meer water opnemen om het natrium dat in het poeder zit opgesloten te verdunnen. Chemici noemen dit het fenomeen van osmose.
Wist je dat?
Kunstsneeuw gebruikt in de landbouw
Het absorberend vermogen van deze chemische stof is zo doeltreffend dat sommige boeren het gebruiken om water in de bodem vast te houden. Vooral in hete dorre landen om waterverdamping te voorkomen. De kleine bolletjes zuigen water op en besproeien dan de zaailingen. Omdat het water niet verdampt, hoeft de boer zijn gewassen minder water te geven. Een geweldig idee om verspilling te voorkomen.
Uitdaging
Voeg zout toe aan de gezwollen sponsjes en kijk wat er gebeurt!
Curiokids, officiële partner van Enseignons.be