We kennen allemaal de sabeltandtijger, het machtige prehistorische roofdier dat naast wolharige mammoeten en luiaards leefde. Dit vleesetende zoogdier, gekenmerkt door zijn twee lange, vlijmscherpe tanden, wordt ten onrechte een tijger genoemd. Maar deze katachtige heeft volgens onderzoekers weinig gemeen met de tijger en zou een levensstijl hebben die dichter bij die van leeuwen ligt.
Wie is de sabeltandtijger?
De wetenschappelijke naam voor de sabeltandtijger is Smilodon. Smilodon betekent tweesnijdend mes. Het is een katachtige die iets groter is dan een leeuw, dat tot 340 kg kan wegen. Het grootste exemplaar dat ooit is gevonden, kon een gewicht van 400 kg bereiken. Zoals de katachtigen van vandaag, jaagde hij op zoogdieren.
Zijn lange tanden zijn krachtige wapens. Ze zijn gemiddeld 14 cm lang, maar kunnen tot 18 cm worden, de grootte van een volwassen hand. De smilodon fatalis, de meest verbreide soort, leefde voornamelijk in Amerika. Zijn staart is korter dan die van de leeuw, maar zijn spieren zijn sterker.
Lange tanden om je beter op te kunnen eten mijn kind?
Aan zijn enorme messen te zien, verwacht men dat deze lange tanden zijn voornaamste jachtwapens zijn. Maar het is niet zo gemakkelijk om te jagen met tanden die langer zijn dan zijn kaak. Hoe vang je je prooi? Gelukkig voor hem kan de sabeltandtijger zijn bek openen tot een hoek van 120°C. Groot genoeg om prooien van alle maten te vangen.
Uit studies van onderzoekers is echter gebleken dat deze tanden ook zeer broos zijn. Hij gebruikte eigenlijk zijn tanden en gewicht vooral om zijn prooi neer te slaan en dodelijk te verwonden. Maar het is onmogelijk dat ze een prooi konden grijpen en vasthouden zonder te breken. Trouwens worden zijn tanden vaak onbeschadigd op fossielen aangetroffen.
Bovendien is hun kaak niet zo krachtig. Hun schedel kon geen hoge druk weerstaan. Zijn strategie was dus om zijn prooien om te laten vallen, ze dodelijk te bijten aan de nek of buik en zijn “sabels” gebruiken om ze te laten doodbloeden. Als het dier aan zijn wonden gestorven is, begint de groep te eten.
De sabelend zou meer op een leeuw lijken.
De smilodon fatalis, de meest bekende soort, lijkt in sommige opzichten een beetje op de tijger en heeft soortgelijke jachtgewoonten. Maar, net als leeuwen, was het een sociaal dier dat in groepen leefde. Uit de studie van de gefossiliseerde beenderen van smilodon fatalis blijkt dat leden van dezelfde groep elkaar beschermden.
Want op sommige beenderen, vindt men genezen wonden op katachtigen terug die de kans hadden oud te worden. Geen dier kan van ernstige letsel genezen of overleven als het niet gevoed en beschermd wordt door soortgelijke.
Vergeleken met de leeuw is zijn staart korten. Maar zijn lichaam is veel gespierder. Maar er zijn niet genoeg elementen om ze te vergelijken. We weten bijvoorbeeld niets over zijn vachtkleur.
Sabeltandtijgers vandaag?
De smilodon is ongeveer 10 000 jaar geleden verdwenen. Door klimatische factoren natuurlijk, maar ook door de menselijk jacht. Andere katachtigen met sabeltandem hebben in Europa en Afrika geleefd, maar ze zijn allemaal verdwenen.
Vandaag zijn er geen sabeltandkatten meer over. Er is echter nog een ander zoogdier met lange slagtanden, de walrus. Hoewel zeer verschillend, is het de enige levende soort met hoektanden die op sabeltanden lijken.