Er zijn veel steenkoolmijnen in België. Dat zie je aan de talrijke steenbergen die nog bestaan lang de snelweg tussen Doornik en Luik. Het zwarte gesteente was in hoge aanvraag, want hij werd gebruikt door mensen om in de winter te verwarmen of om ovens in fabrieken op te warmen.
Hoe vormt steenkool zich?
Steenkool is een gesteente dat voornamelijk uit koolstof bestaat, een element dat in alle levende wezens aanwezig is. Het wordt verkregen door ophoping en sedimentatie van plantaardig afval over miljoenen jaren. Dit plantaardig afval betreft bladeren, boomtakken of zelfs bomen.
Na verloop van tijd, en als gevolg van geleidelijke veranderingen in temperatuur en druk in de bodem, zal dit gesteente zich met koolstof verrijken. Dit wordt verkoling genoemd.
Sedimentatie
Verschijnsel waarbij kleine kleine deeltjes ophouden met bewegen en in lagen op de bodem zinken.
Antraciet is de vorm van steenkool die het meest koolstof bevat.
Plantaardig afval in antraciet omvormen duurt ongeveer 300 tot 500 miljoen jaren. Daarom wordt het ook “fossile brandstof” genoemd.
Waarom werd steenkool gebruikt?
Wanneer steenkool verbrandt wordt, komt veel warmt vrij. Het is een belangrijke energiebron om zich te verwarmen. In de 18e eeuw begint in Europa de industriële revolutie. In deze tijdperk worden vele bedrijven opgericht, om alles te produceren wat mensen in het dagelijks leven nodig hebben.
Om de ovens van glasblazers te verwarmen of de stoommachines te laten draaien, moest iets goedkopers dan hout worden verbrand. De oplossing was steenkool. Het was de enige brandstof die genoeg energie kon produceren om hout te vervangen.
In gevolg daarvan werden talrijke mijnen overal in Europa geopend om de kostbare steenkool te delven.
Een zwarte steen zo licht als een veer.
Wanneer je steenkool in je hand draagt, lijkt het heel er licht. Als je steenkool met een krachtige microscoop bestudeert, zie je dat het vol holtes en kraters is. Een beetje zoals gatenkaas. In andere woorden, steenkool is zich omdat hij vol microscopisch kleine gaatjes en lucht zit.
Verkoling
Verandering van een plant in houtskool onder invloed van warmte.
Kaart van steenkoolbekken in België.
Kaart gemaakt door Hans Erren