Jan-Baptista Van Helmont
Het leven van Jan-Baptista Van Helmont
Jean-Baptiste Van Helmont is in Brussel geboren, in een rijke en adelijke familie. Hij had zijn familiefortuin kunnen gebruiken om van het leven te genieten, maar onze jonge vriend besluit aan de Universiteit van Leuven te studeren. Als hij 17 is, is hij in filosofie afgestudeerd. Van Helmont is namelijk verschrikkelijk slim.
Hij wendt zich vervolgens tot andere wetenschappelijke disciplines zoals algebra, geometrie en tot slot geneeskunde. Hij is als arts afgestudeerd als hij 20 jaar oud is.
Maar de toenmalige geneeskunde overtuigd hem niet. Dus blijft hij zijn weg zoeken.
De uitvindingen van Jan-Baptista Van Helmont
Hij besluit zich tot alchemie te wenden, de voorvader van chemie. En hij behandelde de vier elementen van Aristoteles: vuur, lucht, water en aarde. Hij beweert dat noch aarde noch vuur elementen zijn.
Om zijn hypothesen te bewijzen, voert hij experimenten uit.
Van Helmont denkt dat “vuur brandende rook is”. Om dit te bewijzen, voert hij het experiment van de kaars uit. Hierbij dooft hij een kaars met lange wik. Zoals je het weet, ontsnapt rook van de gedoofde wik. Vervolgens nadert hij een andere brandende kaars, dicht genoeg om de wik weer aan te steken.
Via zijn verschillende experimenten stelde hij vast dat hij materialen zoals steenkool of de gisting van druivensap een soort stoom vrijkwam. In de tijd noemde men dit “geest”. Maar Van Helmont noemde het “gas”. En in dit geval, identificeerde hij koolstofdioxide, het zogenaamde CO2. Het broeikasgas.
Om te bewijzen dat aarde geen element is, voert hij een ander experiment uit. Hij besluit een wilg in een bak te planten, met een precies gewogen hoeveelheid aarde. 5 jaar lang besproeit hij de plant met gefilterd regenwater. Vervolgens weegt hij de boom en de aarde.
Hij stelt vast dat de boom 76 kg is zwaarder is, terwijl de bodem slechts 57 g heeft verloren. Vanuit zijn ervaring zegt hij dat het niet de aarde is die in een boom verandert, maar het water dat in hout en wortels verandert.
We weten vandaag dat water zich niet in boomschors of wortels verandert, maar dat de boomgroei ook van een ander mechanisme afhangt, namelijk fotosynthese. Het is de energie van het licht die water, koolstofdioxide en mineralen in organische stoffen omzet
Jan-Baptista Van Helmont
12 januari 1579
30 december 1644
